Čini se da je Jemen u vidokrugu većine globalnih sila koje su se pojavile u historiji, kratka priča o Jemenu u historiji i na današnjoj šahovnici međunarodne politike.
Arabija Feliks, sretna Arabija
Arabia Felix je ime modernog Jemena od strane Rimljana u to vrijeme, jer Felix na latinskom znači srećan ili plodan. Plodne zemlje Jemena i poznata brana Veliki Maarib omogućile su uzgoj nekoliko usjeva koji su zemlju, njene ljude i njene vladare – Sabejce – učinili značajno bogatim. Poljoprivreda na terasama u Jemenu prešla je od prirodnih usjeva poput žitarica i mahunarki do onih ekonomski vrijednijih kao što su začini i aromati, uključujući tamjan (Luban) i smirnu.
Rimsko carstvo, imperium sine fine – imperija bez granica u vrijeme cara Oktavijana – toliko žedno za bogatstvom drugih naroda, bilo je privučeno takvim bogatstvom, stoga je njegov poglavar uputio guvernera Egipta, Gaja Elija Gala, da pošalje ekspediciju da vazalizira arapsko kraljevstvo i potčini izvore njegovog bogatstva beskrajnoj žeđi carstva.
Prema Strabonu, grčkom istoričaru i ličnom prijatelju Gala, rimsku ekspediciju izdao je njihov nabatejski vodič Syllaeus. Nakon što su provele 6 mjeseci na putu za Maarib, glavni grad Sabejaca, rimske legije su bile bez daha i morale su se povući tek nakon nekoliko sedmica kako bi započele opsadu oko grada zbog kombinacije kuge, produžene linije snabdijevanja i oštre klime. Modernije studije sugeriraju da Rimljani zapravo nikada nisu stigli do Maariba, već do malog garnizonskog grada na raskršću puteva koji je pogrešno smatran moćnim gradom.
Međutim, rimska je flota imala više sreće od svog kopnenog kolege, jer je uspješno uništila lučki grad Eudaemon (moderni Aden) i time osigurala trgovački put do Indije. Trend koji je predodređen da se ponovi u budućnosti ove “srećne” zemlje.
Portugalci i Britanci
Skoro 15 vijekova kasnije, dok je svijet bio svjedok zore evropskog kolonijalizma, Portugalci su se zainteresovali za grad Aden. Interes za bogato trgovačko središte nije bio samo zbog njegove strateške vrijednosti na ušću Crvenog mora već i je ujedno bio pokušaj da se presiječe trgovački put portugalskih muslimanskih rivala, egipatskih Mameluka, prema istoku. Tako se Aden našao na njihovoj listi plijena zajedno s drugim lučkim gradovima.
Afonso de Albukerki, portugalski kapetan, predvodio je napad koji se dogodio 1513. godine, ali nije uspio da zauzme strateški obalni grad, pa su egipatski trgovački putevi začina na istok ponovo bili sigurni.
Dok se Britansko carstvo postepeno udaljavalo od evropske politike u 19. veku, ono je bilo na vrhuncu svog ekspanzionizma u ostatku svijeta. Godine 1839. Britanska istočnoindijska kompanija iskrcala je kraljevske marince u Aden i zauzela grad. Zbog svog položaja, britanska vlada je smatrala Aden vitalnim gradom, jer je njegova mornarica mogla lako pristupiti luci radi dopune i popravke na putu prema zapadu. Kasnije je britanska okupacija formirala ono što je nazvala Aden Protektorat.
Strateška vrijednost okupiranog grada je još više porasla nakon što je iskopavanje Sueskog kanala završeno 1869. Kroz moreuz Bab El-Mandeb, carstvo je prošlo s opljačkanim bogatstvima relativno neometano od strane slabih muslimanskih sila u to vrijeme, prelazeći kanal i u Evropu i britanska ostrva. Uprkos svojoj dominaciji nad relativno ravnim južnim seoskim krajevima, carstvo je rijetko vršilo prodore na grube i neravne terene na sjeveru, jer su se čvrsti ljudi ovog regiona, ukorenjeni u planine, pokazali kao težak izazov za svakog osvajača.
Uprkos okupaciji koja je trajala više od jednog vijeka, završila je 1967. godine. Sa usponom arapskog nacionalizma i antikolonijalizma pedesetih i šezdesetih godina prošlog vijeka, Aden je uskoro bio zahvaćen pokretima koji su usvojili vjerovanja inspirisanim arapskim vođom Gamal Abdul Naserom. Kako je Abdul Nasser ponizio carstvo tokom Sueske krize 1956. godine, Britanci su još više željeli zadržati svoju stratešku utvrdu na arapskoj zemlji. Sa jačanjem otpora stranim okupatorima, paralelno je rasla i represija, što je zauzvrat dodatno rasplamsalo vatru revolucije od 14. oktobra (1963.).
Britanci su ubrzo izašli jer su jačale vojne operacije otpora Nacionalnog oslobodilačkog fronta i Fronta za oslobođenje okupiranog Južnog Jemena uz podršku Jemenske Arapske Republike, pod vodstvom arapskih nacionalista iz Sane.
Sada je završeno 129 godina britanske okupacije i osnovana je Narodna Demokratska Republika Jemen.
Sovjeti
Do kraja 1962. rojalisti su izgubili vlast u Sjevernom Jemenu i Sovjetski savez je uspostavio pune diplomatske veze sa Jemenskom Arapskom Republikom. Dvije zemlje zamijenile su svoje prve ambasadore kada je Moskva otvorila ambasadu u Sani. Moskva je nastavila da doprinosi ključnim zdravstvenim, obrazovnim i infrastrukturnim inicijativama na sjeveru 1960-ih.
Štaviše, situacija nije bila drugačija na jugu. Kako se Britanija povukla 1967., SSSR je bio u dobroj poziciji da produbi veze i saradnju sa proklamovanom marksističkom vladom u Adenu. Sovjetska vojska je dobila dozvolu da bazira ratne brodove u Adenu i kod obale Sokotre prema bilateralnim sporazumima, učvršćujući svoj strateški položaj i obezbjeđujući SSSR-u čvrstu bazu u regiji Roga Afrike. Južni Jemen postao je jedina zemlja arapskog svijeta pod vladavinom marksizma, a sovjetska ambasada u Adenu postala je najveća ambasada iz doba hladnog rata u zapadnoj Aziji, samo dokazujući važnost takve lokacije i plovnog puta koji previđa.
